PARĘ MOICH SŁÓW WPROWADZENIA
Jest takie magiczne ćwiczenie, które pokochałem trochę lat temu.
Z zewnątrz bardzo niepozorne, jednak wewnątrz bardzo bogate.
Obficie odżywiające ciało i otwierające niesamowite przestrzenie przed umysłem.
Pozwalające lepiej skontaktować się i słyszeć wewnętrznego siebie
lub jak powiedzieliby Chińczycy – Shena, Ducha.
A wszystko to w bezruchu, gdy nic się nie dzieje. Pozornie nie dzieje, bo wydarz się dużo.
Być może kiedyś przeszedłbym koło niego obojętnie, i pomyślałbym, że nie będę marnował czasu na nic-nierobienie i wybierał wyłącznie z repertuaru bardzo aktywnych ćwiczeń. A tu taki paradoks, zagadka. Lao Tse nie opowiadał bajek, gdy wskazywał, że w nie-działaniu, zawarty jest ogrom działania. Potrzeba jednak wiedzieć jak nie-działać w odpowiedni sposób. Tym sposobem jest między innymi Zhan Zhuang, czyli stanie nieruchomo jak drzewo.
To bardzo szczególne ćwiczenie obecne w niektórych systemach Qigong, Neigong oraz w wewnętrznych sztukach walki takich jak Taiji Quan czy Yi Quan, w którym pełni kluczową rolę. Jego pierwszym efektem jest odblokowanie zatorów energetycznych, różnych blokad w ciele oraz szybkie nagromadzenie ogromnych zasobów energii, z którą później można pracować w określony, wybrany sposób. Pierwszym odczuwalnym skutkiem Zhan Zhuang jest poprawa zdrowia, wyleczenie chorób oraz nabranie witalności i siły. Kolejne, związane są rozwijaniem różnych powszednich i niepowszednich potencjałów ludzkich oraz otwieraniem bram w bardzo ciekawe miejsca.
Artykuł ten i tłumaczenie słów profesora Yu Yong Niana, które w sobie zawiera nie jest instruktażowy. Wstępnie zarysowuje ten ciekawy temat. Osobiście spotkałem się z Zhan Zhuang w trzech systemach, liniach przekazu. W pierwszej kolejności w Zhong Yuan Qigong. Następnie w Yang Taiji Quan oraz Wu Taiji Quan. To bardzo ciekawe jak to samo ćwiczenie, które dla zewnętrznego obserwatora mogłoby się wydawać nic-nierobieniem, ma obszerną i wzajemnie różnorodną charakterystykę i metodykę pracy wewnętrznej.
Jest tutaj miejsce na różnice w przyjętej strukturze ciała oraz metodyce pracy z ciałem, kośćmi, stawami i tkankami miękkimi w trakcie stania. Używa się różnych informacji i obrazów, z którymi pracuje umysł. W pewnym momencie zwyczajnie „jest się energią, czuciem energii i na ten czas nic innego się już nie liczy”. Świat materii, z którym mamy do czynienia zazwyczaj, choćby na ten czas ćwiczenia trochę zatraca swoją cząsteczkową formę i znika. Cząstki, budujące nasze ciało i rzeczywistość wokoło pojawiają się jako fale, niematerialne błyski energii. Następuje alchemiczna przemiana. Gdy po ćwiczeniu wracamy do swojej zwyczajnej, namacalnej postaci, nie jesteśmy już tacy sami. Zmienia się nasze ciało i jego organy. Każda pojedyncza komórka napełnia się energią. Później następują dalsze przemiany i otwierają się kolejne bramy, do nieznanych wcześniej przestrzeni.
PROFESOR YU YONG NIAN (1920-2013)
Profesor Yu uważany jest za jednego z pierwszych, którzy przybliżyli zewnętrznemu światu, tę wcześniej sekretną praktykę Zhan Zhuang – stania jak drzewo. Ponieważ był lekarzem pracującym w Głównym Kolejowym Szpitalu w Pekinie, to po 9 latach praktyki i badań nad Zhan Zhuang wprowadził aspekty tej metody w leczeniu pacjentów w swoim szpitalu. Jego początkowe sukcesy doprowadziły do dużej konferencji medycznej w 1956 r., w szpitalu Shoudong San w Pekinie. Jej celem było wprowadzenie systemu Zhan Zhuang do szpitali w całych Chinach.
Był uczniem Wang Xiangzhai (1885-1963), mistrza systemów wewnętrznych i zewnętrznych nakierowanych na zdrowie, rozwój i sztuki walki, takich jak: Liuhebafa Quan (Boks Sześciu Harmoni i Sześciu Metod), Bagua Zhang, Biały Żuraw z Fujian. Przede wszystkim jednak Xing Yi Quan (Boks Mentalnej Intencji), sztuki walki, zdrowia i rozwoju ludzkich potencjałów, której osią jest właśnie Zhan Zhuang.
TŁUMACZENIE FRAGMENTU DWUGODZINNEGO PROGRAMU
„ZHAN ZHUANG – STOJĄC JAK DRZEWO”,
NADANEGO PRZEZ STACJĘ: VIDEO 4 DOCUMENTARY.
[Narrator]:
Dlaczego miałby ktoś stać jak drzewo? Czy po to, by udawać, że ćwiczy?
Akademia Song Yang, od dwóch tysiącleci przyciągała chińskich uczonych. Przybywali studiować filozofie Konfucjusza i kontemplować pradawne drzewa rosnące na historycznym dziedzińcu. Gdy drzewo rośnie, jego głęboko rozprzestrzenione korzenie i rozpostarte gałęzie zdają się być bez ruchu. Jednak drzewo rośnie od wewnątrz. Powoli i w ciszy.
Poprzez bezruch Zhan Zhuang wprowadza nas w wewnętrzną relaksacje, która pomaga wymienić energię i naturalnie odnowić siłę.
Na Zhan Zhuang wpływała również filozofia taoistyczna. „Wyginać się jak gałąź na wietrze, to prawdziwa siła”. Nauki taoistów mówią o aktywnej nicości, o tym, że „nie robienie jest robieniem czegoś”. W przypadku Zhan Zhuang, nie robimy nic, gdy stoimy w bezruchu. Jednak zdobywamy energię od wewnątrz – dokładnie tak jak drzewo.
W ciągu 50 lat doświadczenia w Zhan Zhuang, Profesor Yu jest świadomy ogromnej ilości sceptycyzmu, które otacza to ćwiczenie i jego medyczne korzyści.
[Profesor Yu]:
Po pierwsze nie wierzyłem, że stanie w miejscu może być ćwiczeniem. Jednak później zacząłem, to stopniowo rozumieć. Na początku nie wierzyłem w to z trzech powodów:
Po pierwsze, czy stanie w miejscu może być ćwiczeniem?
Co to za ćwiczenie? Nie mogłem tego zrozumieć.
Po drugie, jak stanie w miejscu może leczyć choroby?
Wielu chorych ludzi… próbowało wszystkich chińskich i zachodnich lekarstw – bezskutecznie. Jednak stanie w miejscu w parku okazywało się bardzo korzystne. Było w to trudno uwierzyć… że mogłeś wydobrzeć, bez lekarstw, ani zastrzyków, tylko poprzez stanie w miejscu. Mogłeś w to uwierzyć tylko, gdy sam wypróbowałeś.
Po trzecie, było trudno uwierzyć… że stanie w miejscu może uczynić cię silniejszym.
Większość ludzi myśli, że tylko forsowne ćwiczenia prowadzą do wzrostu siły. Sportowcy nie są w stanie uwierzyć… na początku i my nie mogliśmy… w stanie w miejscu, w jednej pozycji.
Nie wolno było nam się ruszyć. Latem bylibyśmy przemoczeni od potu. Stopniowo, patrząc jak moje zdrowie się poprawia, zacząłem w to wierzyć. Mimo, że wierzyłem, to na początku nie potrafiłem wyjaśnić jak to działa.
Wtedy zrobiliśmy eksperymenty… przy udziale sportowców i doktorów. Zdaliśmy sobie sprawę, że ten rodzaj ćwiczeń sięga 2700 lat wstecz, do czasów Lao Tzu… i był jednym z najdawniejszych form orientalnych ćwiczeń.
Jednak wciąż większości ludziom bardzo trudno jest to zrozumieć.
[Narrator]:
Codzienne zdarzeni naszego życia mają tendencje do dodawania nam stresów i obciążeń. Nawet czekanie na autobus może być frustrujące lub denerwujące. Uczucie, które wszyscy znamy.
Jednak spróbujmy oddychać powoli i miękko. Zrelaksujmy ciało i przyjmijmy jedną z pozycji stojących. Konieczność czekania może być okazją do dodatkowej sesji praktyki, której nikt nawet nie zauważy.
W szóstym wieku p.n.e. filozof nazywany Lao Tzu wskazał na sposób życia, zamieniający wojny i skupienie na własnym interesie, na harmonię i spokój. Stał się on znany jako taoizm. W odległej górskiej świątyni mniszki wciąż pielęgnują ołtarz zadedykowany Lao Tzu. Każdego dnia zapalają kadzidła ku pamięci mędrców, którzy żyli i uczyli w tych górach.
Mimo niejasnej i mistycznej postaci jaką był sam Lao Tzu, jego droga, uważana za „brak działania w spokoju i czystości umysłu” stała się powszechnie znana.
Zapytaliśmy Profesora Yu o cele stania w bezruchu.
[Profesor Yu]:
Pierwszym celem Zhan Zhuang jest poprawienie zdrowia.
Drugim celem jest wyregulowanie przepływu witalnej energii. Poczujesz zmianę. Ręce odczuwasz jak zdrętwiałe, a w kolanach tępy ból. To właśnie Lao Tzu nazwał „obserwowaniem cudów”… „obserwowaniem manifestacji”… i „obserwowaniem cykli”. Możesz doświadczać tego cyklu każdego dnia, a każdy dzień jest inny. Obserwowanie tych przemian jest fascynujące.
Trzecim celem jest samoobrona. Gdy napotkasz napastnika… będziesz w stanie się obronić. Nie będziesz się obawiał. Jak powiedział Lao Tzu: „Ci co się zahartowali… nie obawiają się napotkania tygrysów”. Oznacza to, że możesz zabić tygrysa [niebezpieczeństwo], nim cię pożre. To jest dążenie ludzi, którzy doskonale się zahartowali.
[Narrator]:
W tradycyjnej myśli chińskiej, Dao jest naturalnym prawem lub drogą uniwersum. W nim wszystkie rzeczy są komplementarne, zarówno w cieniu – Yin, oraz świetle – Yang. Te fundamentalne przeciwieństwa są zharmonizowane poprzez niematerialny oddech lub energię, nazywaną Qi. Qi obdarza nas życiem. To witalna siła kosmosu.
Celem Zhan Zhuang jest poczucie Qi, naszej naturalnej energii oraz nauczenie się jej zbalansowanego przepływu przez nasze ciało. To miękka forma fitnessu. Delikatna siła.
[Pytanie]:
Gdy praktykujesz, to czy musisz myśleć o czymś szczególnym?
[Profesor Yu]:
Tak. Strona medytacyjna jest bardzo kompleksowa. Niektóre myśli są całkiem abstrakcyjne. Czasami czujesz jakbyś był w łagodnym deszczu, a czasami jak pod prysznicem z wodą spływającą po tobie. To pierwsze uczucie.
Gdy czasami spoglądasz na malarstwo z chińskimi pejzażami… lub sceneriami, to czujesz się bardzo szczęśliwy. Nazywa się to „wewnętrznym śmiechem”. Gdy praktykujesz, powinieneś czuć się jakbyś się śmiał… ale bez żadnego dźwięku wychodzącego na zewnątrz. Powinno to być naturalne. Bardzo szczęśliwy, a im więcej ćwiczysz, tym lepiej się czujesz.
[Narrator]:
Stojąc nieruchomo, posłuchaj tych wersów z Tao De Ching o naturze:
„Mądry
człowiek patrzy jak pory roku
Wschodzą i przepływają
I wie, jak rzeczy rosną.
Wie, że żywią się swymi korzeniami
I wracają do swoich korzeni,
Aby wzrastać, kwitnąć i płynąć
To ciche karmienie jest drogą natury
Mądry człowiek nigdy nie próbuje tego przerwać”
[Profesor Yu]:
To inna forma ćwiczenia. Nie wywiera na serce nadmiernego stresu… a działa zgodnie ze zdolnością adaptacyjną twojego ciała. Jeżeli ból nóg staje się nieznośny, nie będziesz praktykował. Gdy idziesz pobiegać, to brakuje tchu, dyszysz.
Zhan Zhuang nie robi tak. Większość form ćwiczeń powodują braki tlenowe, skracają oddech. Zhan Zhuang uzupełnia tlen w ciele… więc biologicznie jest inne.
[Pytanie]:
Czy można praktykować wewnątrz?
[Profesor Yu]:
Możesz, ale powietrze nie jest tak dobre jak na zewnątrz. Gdy powietrze jest dobre, to czujesz się lepiej. Jednak, jeżeli nie możesz ćwiczyć na zewnątrz, to rób to wewnątrz.
[Narrator]:
Kontrast pomiędzy chaosem i zgiełkiem życia ulicy a spokojem parków jest codziennością Chin. Tao De Ching powiada, że głupotą jest się spieszyć. Gdy walczysz przeciwko sobie, widać to na twarzy, ale jeśli pobudzisz soki życiowe w swoim sercu, to będziesz prawdziwie silny.
Wiele chińskich drzew, to wspaniałe elektrownie natury. Tryskające życiem, przepełnione Qi. Zwyczajne stanie obok nich, to jak stanie obok witalnej mocy. Oddech życia, który przepływa przez nas wszystkich.
[Narrator]:
Płynna i ustępliwa natura wody jest esencjonalnym obrazem taoistycznej filozofii Tao Te Ching. Nic na świecie nie jest miększe od wody. Ma ona zdolność opłynięcia najtwardszych rzeczy. Woda uczy nas, by płynąć delikatnie wokoło każdej przeszkody. Tao jest drogą wody.
[Pytanie]:
Wielu ludzi ćwiczy, stojąc pod drzewami lub w innym naturalnym środowisku. Czy natura jest ważna w praktyce Zhan Zhuang?
[Profesor Yu]:
Tak. Miejsca, w których powietrze jest świeże, Niejing (chiński tekst medyczny) nazywa „esencjonalna Qi”… co tak naprawdę oznacza świeży tlen. Można je znaleźć tam, gdzie jest woda i drzewa. Lepiej jest właśnie tam ćwiczyć niż w domu.
Wiele ćwiczeń wykonuje się w domu lub w centrach sportowych, ale faktycznie, to lepiej jest robić je w naturalnym środowisku. Będziesz czuł się lepiej i lepiej – każdy, kto tego doświadczył, zrozumie o czym mówię.
Jeżeli tylko chcesz, to możesz pójść do parku, nawet w zimę, gdy mocno pada śnieg. Ktoś mógłby powiedzieć: „Przecież jest zimno, lepiej zostać i poćwiczyć w domu”. Jednak w domu powietrze nie jest tak dobre.
[Pytanie]:
Czy istnieje naturalny cykl, który się osiąga poprzez praktykę?
[Profesor Yu]:
Naturalny cykl, wygląda następująco:
Potrzebujesz znaleźć sposób, aby wzmocnić obieg. Zhan Zhuang dysponuje wieloma sposobami jak tego dokonać… zgodnie z określonym poziomem praktyki. Na przykład, zaczynasz od takiej pozycji.. Jeżeli ręce trzymasz w ten sposób [nadgarstki rozluźnione, palce opadają]…, to potrzebujesz tylko trochę energii [wysiłku]. Natomiast, gdy trzymasz ręce w ten sposób [palce naprzeciwko siebie]… czujesz to mocniej.
O, co chodzi w trzymaniu ich bezwładnym? To dlatego, że są różne poziomy. Przejście z jednego poziomu na drugi jest trudne.
[Pytanie]:
Czego wymagasz od swoich studentów?
[Profesor Yu]:
Pan Wang uczył, że każda osoba powinna być uczona… zgodnie ze swoją naturą. Niektórzy ludzie są chorzy i zaczynają od prostej pozycji. Natomiast, jeżeli jesteś zdrowy, to możesz zacząć od tej pozycji [ z palcami naprzeciw siebie]. Chory, gdy ćwiczy prostszą pozycje, jak mu się poprawi, może wtedy do tego przejść – do stania ściśle prosto [i z odpowiednią trudniejszą strukturą].
[Narrator]:
Woda płynie wszędzie, gdzie chce. Woda i filozofia często występują razem w klasycznym chińskim tekście Tao Te Ching. Fale życia mogą zakłócać powierzchnie ponad taflą, ale pod nią jest cisza i spokój. Gdy stoisz w bezruchu, spróbuj wyobrazić sobie wewnętrzny spokój, odczucie ciszy, poczucie miękkiej, subtelnej energii, której fale życia nie mogą zakłócić.
[Pytanie]:
Czy każdy może praktykować Zhan Zhuang?
[Profesor Yu]:
To dobre pytanie.
Tak, w teorii każdy może ćwiczyć. Jednak dla większości ludzi jest to trudne ponieważ nie wierzą w to.
Zgodnie z naszym doświadczeniem, ludzie, którzy są chorzy… którzy spróbowali wszystkich możliwych szpitali, wszystkich specjalistów, wszystkich możliwych lekarstw… ale wciąż nie znaleźli skutecznego lekarstwa… Po tym wszystkim zdają sobie sprawę, że leczenie medyczne nie może im pomóc… więc wtedy dopiero czują przyciąganie do Zhan Zhuang. Ponieważ nie mają żadnego innego wyboru, to praktykują Zhan Zhuang z całego serca.
Są także ludzie, zazwyczaj początkujący, którzy myślą, że powinni spróbować… tego lekarstwa lub tamtego lekarza lub jakiegoś specjalisty, którego jeszcze nie widzieli. Wtedy nie mogą odnieść korzyści z tej praktyki, bo myślą o wielu rzeczach na raz. Dopiero kiedy spróbują już różnych lekarstw i specjalistów… i nie wyleczą się… wtedy myślą „Może powinienem spróbować czegoś alternatywnego”. Dopiero wtedy mogą z pełną siłą skoncentrować się podczas praktyki. Wtedy mogą osiągnąć bardzo dobre rezultaty.
Młodzi ludzie praktykują Zhan Zhuang, aby nabrać formy, a nie wyleczyć chorobę. Są zainteresowani tylko tym, zwiększeniem swych sił. Na początku, trudno jest w to uwierzyć. Jednak, gdy tylko raz to zrozumieją, to zaczynają ćwiczyć z celem: „Chcę być sprawniejszy, a to jest najlepszy sposób”.
Musisz to sprawdzić samemu. Gdy tylko się przekonasz i praktykujesz z wiarą i zrozumieniem, to wtedy, to będzie efektywne.
[Narrator]:
Starożytna chińska mądrość opiera się na bliskim związku z naturą i poprzez ten związek wyjaśnia swoje nauki. Jednak dzisiaj bliżej nam do miejskiego widoku niż do naturalnego krajobrazu. Fanatyczny, pełen pośpiechu styl życia Hongkongu stanowi wyzwanie.
[Pytanie]:
Dzisiejsze życie w mieście pociąga za sobą wiele stresów. Jak Zhan Zhuang może pomóc ludziom?
[Profesor Yu]:
Zhan Zhuang relaksuje mózg… daje odpocząć mózgowi. Jak Pan Wang zwykł mówić, przewagą Zhan Zhuang jest to, że poprzez wejście w praktykę mózg uzyskuje szansę odpoczynku. Inne formy ćwiczeń nie pozwalają na to. Jeśli pójdziesz pobiegać, to ciągle musisz być uważny, by unikać niebezpieczeństw, a twój umysł znajduje się w stanie podniecenia.
Gdy stoję nieruchomo, to mam poczucie kompletnego bezpieczeństwa. Nie obawiam się zranienia. Umysł nie jest podniecony. Jest uwolniony. Dzięki temu może skoncentrować się na ćwiczeniu.
[Narrator]:
Hałas Hongkongu, który drąży jego mieszkańców, skłania ich też do znalezienia cichego miejsce, w którym mogliby poćwiczyć Qigong i Taiji. Nawet tutaj w naturalnym krajobrazie Tao Te Ching, harmonia i spokój mogą być odnalezione w bezruchu. Stojąc samemu i niezmiennie można zobaczyć każdą tajemnicę, obecną w każdym momencie. To wrota do nieopisanych cudów.
[Pytanie]:
Chcielibyśmy rozpowszechnić Zhan Zhuang na Zachodzie. Jednak ludzie Zachodu mają odmienne od naszego tło kulturowe. Czy uważasz, że mogą pojawić się przeszkody w promowaniu Zhan Zhuang? Jakie problemy mogą się pojawić?
[Profesor Yu]:
Nasze doświadczenia w Chinach… pokazują, że ludzie nie rozumieją tego na początku. Jednak, gdy tylko to zrozumieją, to zostaje to z nimi na całe życie. Tym, którzy nie rozumieją, bardzo trudno to wyjaśnić. W przeszłości było wiele przesądów czy ludowych idei… które dawały ludziom mylące wyjaśnienia… i nieprawidłowe zrozumienie. Tak więc, to ważne by mieć nauczyciela, który poprowadzi cię podczas praktyki. W innym przypadku łatwo popełnić błąd.
Nie myślę, że będą problemy… Ponieważ Zhan Zhuang nie zawiera żadnych ludowych, ani zabobonnych poglądów. Można je wyjaśnić przy pomocy nowoczesnych naukowych i medycznych teorii. Możecie więc szczęśliwie ruszać i promować Zhan Zhuang. Nie pójdzie źle. Miej jednak na uwadze, by uniknąć tych przesądnych form. One wprowadzają w błąd.
[Narrator]:
Tao Te Ching przemawiało do ludzi, których codzienny rytm wyznaczany był przez Słońce i Księżyc, i których praca była zgodna z porami roku. Ich obrazami i ideami, codziennymi faktami naturalnego świata.
Co osiągnęli nasi zachodni studenci dzięki Zhan Zhuang?
[Student 1]:
Miałem zwykle problemy z oddychaniem, które łatwo minęły dzięki Qigongowi. Zauważyłem, że gdy wraca napięcie i stres, to po prostu chwile stoję i to ustępuje.
[Student 2]:
Uważam, że dzięki Qigongowi, byłam w stanie w wieku 41 lat rozpocząć zupełnie nową karierę, jako pielęgniarka. Pracując jako pielęgniarka, dzięki Qigongowi jestem w stanie dobrze regenerować się po długich, stresujących dyżurach. Dziennych dyżurach, nocnych dyżurach, zmieniających się. Mam więcej energii i łatwiej mi przez to przejść fizycznie i mentalnie.
[Student 3]:
Odbieram to jakbym medytował. Mam jasny, bardzo spokojny umysł. Moje ciało czuje się dobrze.
[Student 4]:
Mam znacznie więcej energii. Postawa mego ciała poprawiła się. Nie mam już tylu bólów głowy. Zazwyczaj miałam bardzo dużo migren, a teraz to się ogromnie poprawiło.
[Student 5]:
Prawdziwą korzyścią, którą czuję…. Wcześniej, może nie czułem się jakoś specjalnie chory, ale teraz czuję się pozytywnie i dobrze. Czuję się dobrze od momentu wstania, do czasu pójścia spać.
* * *
Linki:
1. Fragment z wypowiedziami Profesora Yu Yong Niana:
https://www.youtube.com/watch?v=HU85tXCqbzQ
2. Pełne nagranie
https://www.youtube.com/watch?v=G9qnrABTNh4
